Đầu tư tài chính ngắn hạn là gì? 6 kênh đầu tư ngắn hạn phổ biến

Đầu tư tài chính ngắn hạn là gì?

Định nghĩa đầu tư tài chính ngắn hạn

Đầu tư tài chính ngắn hạn là việc phân bổ vốn vào các tài sản hoặc công cụ tài chính với mục tiêu sinh lời trong khoảng thời gian ngắn, thường không quá 12 tháng. Nhiều khoản đầu tư ngắn hạn có tính thanh khoản cao, dễ dàng chuyển đổi thành tiền mặt khi cần, giúp nhà đầu tư linh hoạt quản lý vốn.

Tùy thuộc vào loại hình, đầu tư ngắn hạn có thể mang mức rủi ro thấp (như tiền gửi ngân hàng, chứng chỉ tiền gửi, quỹ thị trường tiền tệ) hoặc rủi ro cao (như lướt sóng cổ phiếu, ngoại hối, crypto). Đây là lựa chọn phù hợp cho những ai muốn quay vòng vốn nhanh, tận dụng cơ hội thị trường và không muốn bị “giam vốn” lâu dài.

Tìm hiểu thông tin về đầu tư ngắn hạn

Đặc điểm nổi bật

Tính thanh khoản cao

Phần lớn các kênh đầu tư ngắn hạn cho phép rút vốn hoặc chuyển nhượng nhanh chóng mà không bị mất giá trị đáng kể, đặc biệt hữu ích trong bối cảnh thị trường biến động. Điều này giúp nhà đầu tư dễ dàng điều chỉnh chiến lược và giảm thiểu rủi ro.

Thời gian thu hồi vốn nhanh

Khác với các khoản đầu tư dài hạn như bất động sản hoặc cổ phiếu nắm giữ lâu, đầu tư ngắn hạn thường chỉ kéo dài từ vài ngày đến vài tháng, tối đa khoảng 1 năm. Chu kỳ quay vòng vốn nhanh cho phép đánh giá hiệu quả sớm, tái đầu tư hoặc chuyển hướng khi cần.

Phù hợp trong quản trị dòng tiền doanh nghiệp

Với doanh nghiệp, việc tối ưu hóa dòng tiền là yếu tố then chốt để đảm bảo hoạt động ổn định và phát triển. Các khoản đầu tư tài chính ngắn hạn đóng vai trò như công cụ hữu hiệu giúp doanh nghiệp tận dụng dòng tiền nhàn rỗi trong ngắn hạn để tạo thêm lợi nhuận mà vẫn đảm bảo tính linh hoạt. Đây là giải pháp phổ biến trong quản trị tài chính hiện đại nhằm tăng hiệu quả sử dụng vốn và giảm thiểu chi phí cơ hội.

>>> Xem thêm: Free Cash Flow là gì? Công thức tính dòng tiền tự do chính xác nhất

Phân biệt đầu tư tài chính ngắn hạn và dài hạn

6 kênh đầu tư tài chính ngắn hạn phổ biến

Gửi tích lũy kỳ hạn ngắn

Gửi tiết kiệm kỳ hạn ngắn là một trong những kênh đầu tư tài chính ngắn hạn phổ biến, đặc biệt phù hợp với những ai ưu tiên an toàn và muốn bảo toàn vốn. Với hình thức này, nhà đầu tư gửi tiền vào ngân hàng hoặc tổ chức tài chính trong khoảng thời gian cố định từ 2 tuần đến dưới 12 tháng, nhận lãi suất cố định trong suốt kỳ hạn. Lãi suất thường cao hơn gửi không kỳ hạn và ít chịu tác động từ biến động thị trường.

Ưu điểm của gửi kỳ hạn ngắn là khả năng thanh khoản tốt, vốn có thể được rút trước hạn khi cần (tuy nhiên lãi suất sẽ tính theo mức không kỳ hạn). Đây là lựa chọn lý tưởng cho những ai có nguồn tiền nhàn rỗi trong thời gian ngắn, chẳng hạn như 3 - 6 tháng, và muốn đảm bảo an toàn tuyệt đối.

Để tối ưu lợi nhuận, người gửi nên so sánh lãi suất giữa các ngân hàng và cân nhắc hạn mức bảo hiểm tiền gửi hiện nay là 125 triệu đồng/người/ngân hàng (theo điều 3 Quyết định 32/2021/QĐ-TTg). Ngoài ra, các ứng dụng đầu tư tài chính như Tikop cũng là giải pháp linh hoạt, giúp gửi tích lũy trực tiếp trên điện thoại, quản lý tiền nhàn rỗi hiệu quả mà vẫn đảm bảo an toàn.

>> Xem thêm: Tikop có an toàn không?

Tikop - đơn vị gửi tiết kiệm an toàn với lãi suất cao

Chứng chỉ tiền gửi ngắn hạn

Chứng chỉ tiền gửi (Certificate of Deposit - CD) là giấy tờ có giá do ngân hàng hoặc tổ chức tài chính phát hành, xác nhận quyền sở hữu của người gửi đối với một khoản tiền gửi có kỳ hạn và mức lãi suất được ấn định ngay từ đầu. So với gửi tiết kiệm thông thường, chứng chỉ tiền gửi thường có lãi suất cao hơn, đặc biệt ở các kỳ hạn dài hơn 6 tháng, nhờ đặc điểm ít biến động và tính an toàn gần như tuyệt đối khi gửi tại ngân hàng uy tín.

Tuy nhiên, chứng chỉ tiền gửi có tính thanh khoản thấp. Người mua thường phải giữ khoản đầu tư đến hết kỳ hạn mới được tất toán và nhận cả gốc lẫn lãi. Nếu rút trước hạn, phần lớn ngân hàng sẽ áp dụng mức lãi suất không kỳ hạn hoặc phạt theo thỏa thuận. Vì vậy, đây là lựa chọn phù hợp cho những ai có khoản tiền nhàn rỗi trong thời gian xác định, muốn hưởng mức lãi suất cao hơn gửi tiết kiệm và không có nhu cầu sử dụng vốn linh hoạt trong thời gian gửi.

Đầu tư ngắn hạn bằng chứng chỉ tiền gửi

Trái phiếu doanh nghiệp ngắn hạn

Trái phiếu doanh nghiệp ngắn hạn là loại trái phiếu có kỳ hạn thường dưới 12 tháng, do doanh nghiệp phát hành nhằm huy động vốn từ nhà đầu tư. Khi mua trái phiếu, nhà đầu tư thực chất đang cho doanh nghiệp vay tiền và sẽ nhận được khoản lãi định kỳ hoặc nhận toàn bộ gốc và lãi khi đáo hạn, với mức lãi suất thường cao hơn gửi tiết kiệm ngân hàng.

Ưu điểm của trái phiếu doanh nghiệp ngắn hạn là thời gian thu hồi vốn nhanh, phù hợp với những ai muốn tìm kiếm mức lợi suất cao trong khoảng thời gian ngắn. Tuy nhiên, hình thức này tiềm ẩn rủi ro nếu doanh nghiệp phát hành gặp khó khăn tài chính hoặc không có khả năng trả nợ đúng hạn. Ngoài ra, tính thanh khoản của trái phiếu doanh nghiệp có thể thấp hơn so với các công cụ tài chính khác, đặc biệt nếu nhà đầu tư muốn bán lại trước khi đáo hạn.

Đây là lựa chọn dành cho những nhà đầu tư chấp nhận rủi ro ở mức từ vừa đến cao, có khả năng phân tích và đánh giá sức khỏe tài chính của doanh nghiệp trước khi mua. Ngược lại, nếu ưu tiên an toàn tuyệt đối, nhà đầu tư nên cân nhắc các kênh ít rủi ro hơn như gửi tiết kiệm hoặc chứng chỉ tiền gửi.

>> Xem thêm: Trái phiếu doanh nghiệp là gì? Mẹo đầu tư trái phiếu doanh nghiệp

Đầu tư trái phiếu doanh nghiệp 

Đầu tư cổ phiếu lướt sóng (trading ngắn hạn)

Đầu tư lướt sóng là hình thức giao dịch cổ phiếu trong thời gian rất ngắn, thường từ vài phút, vài giờ đến vài ngày, với mục tiêu kiếm lợi nhuận từ biến động giá trong ngắn hạn. Nhà đầu tư lướt sóng thường dựa vào phân tích kỹ thuật, các mô hình giá, chỉ báo xu hướng và khối lượng giao dịch để đưa ra quyết định mua - bán.

Ưu điểm lớn nhất của lướt sóng là khả năng tạo lợi nhuận nhanh, thậm chí chỉ trong một phiên giao dịch. Tuy nhiên, lợi nhuận tiềm năng cao cũng đi kèm rủi ro lớn do thị trường chứng khoán biến động liên tục. Việc ra quyết định sai hoặc phản ứng chậm trước biến động có thể khiến nhà đầu tư thua lỗ đáng kể.

Hình thức này phù hợp với những người có kinh nghiệm đầu tư chứng khoán, am hiểu phân tích kỹ thuật, có thời gian theo dõi thị trường thường xuyên và khả năng kiểm soát cảm xúc tốt. Ngược lại, nhà đầu tư mới hoặc những người không thể dành nhiều thời gian theo dõi bảng giá nên cân nhắc kỹ, bởi lướt sóng đòi hỏi sự tập trung cao độ và quản trị rủi ro chặt chẽ.

>>> Xem thêm: Rủi ro đầu tư chứng khoán mà các nhà đầu tư phải đối mặt

Đầu tư cổ phiếu lướt sóng (trading ngắn hạn) phù hợp nhà đầu tư ưa mạo hiểm

Quỹ đầu tư mở trái phiếu hoặc thị trường tiền tệ

Quỹ đầu tư mở trái phiếu hoặc quỹ thị trường tiền tệ là hình thức nhà đầu tư góp vốn vào một quỹ chung, được quản lý bởi công ty quản lý quỹ chuyên nghiệp. Số vốn này sẽ được phân bổ vào các tài sản an toàn như trái phiếu chính phủ, trái phiếu doanh nghiệp uy tín, tiền gửi ngân hàng và chứng chỉ tiền gửi.

Ưu điểm của loại quỹ này là mang lại mức lợi nhuận ổn định, thường cao hơn gửi tiết kiệm ngân hàng nhưng vẫn duy trì mức rủi ro thấp. Đặc biệt, nhà đầu tư có thể rút vốn linh hoạt bất kỳ lúc nào mà không cần chờ đến kỳ hạn như các sản phẩm tiền gửi. Do tài sản trong quỹ chủ yếu là chứng khoán nợ và công cụ thị trường tiền tệ, biến động giá thường nhỏ, giúp bảo toàn vốn tốt hơn so với đầu tư cổ phiếu.

Đây là lựa chọn phù hợp với những người mới tham gia đầu tư, không có nhiều thời gian theo dõi thị trường, ưu tiên an toàn vốn và mong muốn một kênh đầu tư linh hoạt nhưng vẫn sinh lời tốt hơn gửi tiết kiệm ngân hàng.

Quỹ đầu tư mở trái phiếu hoặc thị trường tiền tệ là quỹ mở

Đầu tư vàng vật chất hoặc tài khoản online

Vàng từ lâu được xem là kênh đầu tư an toàn, có khả năng giữ giá và bảo toàn tài sản tốt trong thời kỳ kinh tế biến động hoặc lạm phát gia tăng. Nhà đầu tư có thể lựa chọn mua vàng vật chất, phổ biến nhất là vàng miếng SJC, để nắm giữ lâu dài. Ngoài ra, một số ngân hàng và ứng dụng tài chính hiện cung cấp dịch vụ tài khoản vàng online, cho phép giao dịch vàng mà không cần lưu trữ vật lý, giúp tăng tính linh hoạt và tiết kiệm chi phí bảo quản.

Tuy nhiên, giá vàng biến động theo thị trường quốc tế, tỷ giá ngoại tệ và tình hình kinh tế - chính trị toàn cầu, do đó nhà đầu tư cần theo dõi thường xuyên để nắm bắt thời điểm mua - bán hợp lý.

Hình thức này phù hợp với những người muốn bảo toàn tài sản, phòng ngừa rủi ro lạm phát và ít chấp nhận rủi ro. Trong khi đó, tài khoản vàng online đặc biệt thích hợp cho những ai muốn giao dịch nhanh chóng, không lo vấn đề lưu trữ và có kinh nghiệm theo dõi biến động giá vàng.

>>> Xem thêm: Mua bán vàng SJC ở đâu? 5 địa điểm người dân có thể mua bán vàng SJC

So sánh các hình thức đầu tư tài chính ngắn hạn phổ biến

Vai trò của đầu tư tài chính ngắn hạn trong báo cáo tài chính

Phản ánh tính thanh khoản và sức khỏe tài chính

Trong báo cáo tài chính của doanh nghiệp, đầu tư tài chính ngắn hạn thường được ghi nhận ở mục tài sản ngắn hạn trên bảng cân đối kế toán. Các khoản mục này có thể bao gồm:

• Chứng khoán ngắn hạn
• Trái phiếu đáo hạn trong vòng 12 tháng
• Tiền gửi có kỳ hạn ngắn tại ngân hàng
• Cổ phiếu niêm yết có thể bán ngay trên thị trường

Những khoản đầu tư này phản ánh khả năng thanh khoản của doanh nghiệp, tức khả năng chuyển đổi nhanh tài sản thành tiền mặt để thanh toán các nghĩa vụ ngắn hạn.

• Tỷ lệ đầu tư tài chính ngắn hạn cao thường cho thấy doanh nghiệp quản trị dòng tiền linh hoạt, có tiềm lực tài chính tốt và sẵn sàng ứng phó với biến động của thị trường.
• Ngược lại, nếu khoản mục này quá thấp hoặc không có, có thể phản ánh việc doanh nghiệp chưa tận dụng hiệu quả dòng tiền nhàn rỗi, hoặc tiềm lực tài chính trong ngắn hạn còn hạn chế.

Các khoản đầu tư tài chính ngắn hạn của một doanh nghiệp: chứng khoán, trái phiếu, tiền gửi, cổ phiếu

Cách quản lý và đánh giá hiệu quả đầu tư tài chính ngắn hạn

Tiêu chí lựa chọn khoản đầu tư ngắn hạn phù hợp

Khi lựa chọn kênh đầu tư tài chính ngắn hạn, doanh nghiệp hoặc cá nhân cần cân nhắc kỹ lưỡng theo các tiêu chí sau:

• Tính thanh khoản: Khoản đầu tư cần dễ dàng chuyển đổi thành tiền mặt khi cần thiết, đặc biệt trong những thời điểm thị trường biến động hoặc doanh nghiệp cần vốn gấp. Các kênh như gửi tiết kiệm kỳ hạn ngắn, chứng chỉ tiền gửi, hoặc quỹ đầu tư thị trường tiền tệ thường có thanh khoản cao.
• Rủi ro: Mỗi loại hình đầu tư đều đi kèm mức độ rủi ro khác nhau. Ví dụ, gửi ngân hàng gần như không rủi ro, trong khi cổ phiếu lướt sóng hay trái phiếu doanh nghiệp ngắn hạn có thể mang lại lợi nhuận cao nhưng tiềm ẩn nhiều rủi ro nếu không được đánh giá kỹ.
• Khả năng sinh lời: Cần cân nhắc giữa mức sinh lời kỳ vọng và mức rủi ro có thể chấp nhận được. Mục tiêu là chọn khoản đầu tư có lợi suất hợp lý và ổn định trong thời gian ngắn.
• Thời gian thu hồi vốn: Khoản đầu tư ngắn hạn nên có chu kỳ quay vòng vốn nhanh, từ vài tuần đến vài tháng, để đảm bảo sự linh hoạt trong quản lý tài chính.

Mối liên hệ với quản lý dòng tiền và tài chính doanh nghiệp

Đầu tư tài chính ngắn hạn không chỉ là công cụ sinh lời mà còn đóng vai trò chiến lược trong quản lý dòng tiền của doanh nghiệp:

• Tối ưu hóa dòng tiền nhàn rỗi: Thay vì để tiền "nằm yên" trong tài khoản, doanh nghiệp có thể gửi tiết kiệm, mua trái phiếu ngắn hạn hoặc đầu tư vào quỹ mở để tạo ra thu nhập tài chính ngắn hạn.
• Đảm bảo thanh khoản cho hoạt động kinh doanh: Nhờ có nguồn đầu tư linh hoạt, doanh nghiệp dễ dàng chuyển đổi tài sản thành tiền để chi trả các chi phí hoạt động, mua hàng, trả lương hoặc ứng phó với rủi ro bất ngờ.
• Hỗ trợ ra quyết định tài chính kịp thời: Việc đánh giá hiệu quả đầu tư ngắn hạn giúp doanh nghiệp nắm rõ tình hình tài chính hiện tại, từ đó xây dựng kế hoạch chi tiêu, đầu tư dài hạn hoặc mở rộng kinh doanh phù hợp.

>>> Xem thêm: Top 11 kênh đầu tư tài chính online phổ biến nhất 2024

Cách quản lý và đánh giá hiệu quả đầu tư tài chính ngắn hạn nhà đầu tư cần nắm

Các câu hỏi thường gặp về đầu tư tài chính ngắn hạn

Đầu tư tài chính ngắn hạn tăng hay giảm nói lên điều gì?

Việc tăng đầu tư tài chính ngắn hạn cho thấy doanh nghiệp đang có dòng tiền nhàn rỗi, khả năng thanh khoản tốt và đang tận dụng hiệu quả nguồn vốn tạm thời. Ngược lại, khi giảm mạnh, điều đó có thể phản ánh doanh nghiệp cần rút vốn để chi trả cho hoạt động kinh doanh hoặc thiếu dòng tiền trong ngắn hạn.

Đầu tư tài chính ngắn hạn là tài sản hay nguồn vốn?

Đầu tư tài chính ngắn hạn là tài sản ngắn hạn trên bảng cân đối kế toán. Đây là các khoản doanh nghiệp dùng tiền mặt để đầu tư với kỳ vọng sinh lời trong thời gian ngắn (dưới 12 tháng), không phải là nguồn vốn huy động.

Đầu tư chứng khoán ngắn hạn là tài sản hay nguồn vốn?

Đầu tư chứng khoán ngắn hạn là tài sản ngắn hạn, thuộc nhóm đầu tư tài chính ngắn hạn. Doanh nghiệp hoặc cá nhân nắm giữ cổ phiếu/chứng khoán với mục đích lướt sóng hoặc chốt lời nhanh đều được ghi nhận là tài sản đầu tư ngắn hạn.

Công cụ tài chính ngắn hạn gồm những gì?

Công cụ tài chính ngắn hạn thường bao gồm: chứng chỉ tiền gửi (CDs), trái phiếu ngắn hạn (thường dưới 1 năm), tín phiếu kho bạc (Treasury Bills), hợp đồng mua lại (repo), giấy thương mại (Commercial Paper) và tiền gửi có kỳ hạn ngắn. Đây đều là các công cụ có tính thanh khoản cao, rủi ro thấp và được sử dụng để tối ưu hóa dòng tiền trong thời gian ngắn.

Tài khoản nào dùng để ghi nhận đầu tư tài chính ngắn hạn?

Trong hệ thống kế toán Việt Nam, đầu tư tài chính ngắn hạn được ghi nhận vào Tài khoản 121 - Chứng khoán kinh doanh và Tài khoản 128 - Đầu tư nắm giữ đến ngày đáo hạn (ngắn hạn). Tuỳ thuộc vào loại hình đầu tư cụ thể, kế toán sẽ phân loại phù hợp.

Lợi ích và rủi ro của đầu tư tài chính ngắn hạn là gì?

Đầu tư tài chính ngắn hạn mang lại lợi ích như giúp tận dụng nguồn vốn nhàn rỗi để sinh lời nhanh, linh hoạt rút vốn khi cần và dễ dàng điều chỉnh danh mục theo biến động thị trường. Tuy nhiên, hình thức này cũng tiềm ẩn rủi ro như lợi nhuận thường thấp hơn đầu tư dài hạn, dễ bị ảnh hưởng bởi biến động lãi suất, tỷ giá, thị trường và nguy cơ mất vốn nếu chọn sai công cụ hoặc đối tác đầu tư.

Trong bối cảnh thị trường tài chính biến động nhanh, đầu tư ngắn hạn mang đến cơ hội sinh lời hấp dẫn nhưng cũng đòi hỏi sự nhạy bén và kiến thức vững vàng. Để tiếp tục tìm hiểu về các chủ đề kiến thức tài chính bổ ích, mời bạn truy cập Tikop và cập nhật những thông tin mới nhất hiện nay nhé!